Dopiero zakończyły się prace związane z Powszechnym Spisem Rolnym, a już od 1 kwietnia Główny Urząd Statystyczny zapowiada przeprowadzenie Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań. NSP będzie obejmował wszystkich mieszkańców Polski.
Będzie się można spisać przez internet, telefonicznie i przy pomocy rachmistrza. – Spisujemy się przez internet i to jest forma obowiązkowa. Ci, którzy nie mogą tego zrobić samodzielnie przez internet, mogą zgłosić się również telefonicznie. W późniejszych etapach rozpoczną pracę rachmistrze telefoniczni i terenowi. W przyszłym tygodniu powinny się zawiązać gminne biura spisowe. Czekamy na ostateczne informacje, jak to będzie wyglądać. Lada chwila otrzymamy instrukcję organizacyjną – mówi Arleta Olbrot, kierownik Wielkopolskiego Ośrodka Badań Regionalnych, GUS w Poznaniu.
Jakie dane trzeba będzie podać? Między innymi płeć, wiek, adres zamieszkania, stan cywilny, aktywność zawodową, wykształcenie, okres zamieszkania w obecnej miejscowości, przynależność do kościoła lub związku wyznaniowego, stopień pokrewieństwa zamieszkujących razem osób, ich liczbę, tytuł prawny do zajmowanego mieszkania, jego powierzchnię użytkową, liczbę izb, wyposażenie budynku w urządzenia techniczne czy rok jego wybudowania. – Po raz kolejny zaznaczamy, że pytamy o źródła utrzymania rodzin, ale nie pytamy o wysokość dochodów. Żaden rachmistrz nie ma prawa zapytać o to, a w ankiecie nie ma pytania, ile zarabiamy, tylko z jakich źródeł – z pracy, z renty, czy z emerytury. W ankiecie są pytania wrażliwe, na przykład dotyczące niepełnosprawności, czy wyznania religijnego. Jednak odpowiedź nie jest obowiązkowa. Bardzo zachęcamy, aby odpowiedzieć zwłaszcza na pytanie o niepełnosprawność, bo spisy powszechne są jedynym źródłem informacji o liczbie niepełnosprawnych. Ostatnie dane pochodzą z 2002 roku – tłumaczy Arleta Olbrot.
Rachmistrza spisowego będzie można sprawdzić. – Wystarczy zadzwonić na infolinię i zapytać czy osoba o takim imieniu i nazwisku, i numerze legitymacji ma prawo nas spisywać. Ale można uniknąć spisywania przez rachmistrza i zrobić to przez internet czy infolinię. Wszystkie dane przekazane w spisie powszechnym objęte są tajemnicą statystyczną. My je będziemy później udostępniać w zbiorach dotyczących miejscowości, gmin czy powiatów. Nie będziemy ich udostępniać w taki sposób, by można było z tych danych nawet wnioskować o sytuacji osoby indywidualnej – wyjaśnia Arleta Olbrot.