Portal Przegląd Koniński to wiadomości lokalne z Konina i okolic. Konin, Słupca, Koło i Turek.
Byliśmy jedyną redakcją z naszego regionu zaproszoną na dwudniowy wyjazd do Elektrowni Jądrowej w Temelinie (Czechy) organizowanego w ramach kampanii informacyjnej dotyczącej energii jądrowej realizowanej z Ministerstwem Klimatu i Środowiska. Konin, a dokładniej Pątnów, obok Bełchatowa cały czas jest rozważany jako miejsce lokalizacji drugiej planowanej elektrowni atomowej.
Program polskiej energetyki jądrowej zakłada budowę wielkoskalowych, wodnych ciśnieniowych reaktorów jądrowych. Zgodnie z planem mają powstać 2 elektrowni jądrowe po 3 reaktory każda. Pierwsza lokalizacja jest wybrana. To Lubiatowo-Kopalino nad morzem w okolicach Łeby. Wyboru drugiego miejsca jeszcze nie dokonano. Ale rozważany jest Bełchatów i Konin, a dokładniej Pątnów. Nie przypadkiem więc na wyjazd do Temelina na południu Czech zaproszono kilkoro dziennikarzy z tych regionów. Z Wielkopolski Wschodniej byliśmy jedyną redakcją. Mieliśmy też zgodę na robienie zdjęć. Pozostałe osoby nie mogły nawet na teren zakładu wnieść telefonów komórkowych.
Elektrownia Jądrowa w Temelinie to największa taka instalacja w Czechach z zainstalowaną mocą 1926 MWe. Zlokalizowana jest około 24 kilometry na północ od Czeskich Budziejowic. Produkuje prąd w dwóch jednostkach z reaktorami wodnymi ciśnieniowymi. W związku z tym, że jest to zakład strategiczny, cały teren jest ogrodzony siatką z drutem kolczastym, wejście na teren przysługuje tylko pracownikom i gościom po wcześniejszej kontroli. W trakcie wizyty mieliśmy okazję zobaczyć między innymi halę magazynową głównej jednostki produkcyjnej, magazyn wypalonego paliwa jądrowego, znajdującego się w szczelnie zamkniętych pojemnikach (w Temelinie widzieliśmy materiał zbierany tu od 12 lat), a także weszliśmy do jednej z czterech chłodni kominowych.
Czy taka podobna, oczywiście już nowocześniejsza, elektrownia jądrowa mogłaby stanąć i w Koninie? Nasz Pątnów cały czas jest rozważany obok Bełchatowa jako lokalizacja drugiej takiej dużej instalacji. Co zdecyduje o wyborze? To, że oba te miejsca są dobre, wskazują eksperci. – Najważniejsze jest to, jak ta elektrownia wpasuje się w otoczenie. Jeśli w takim mieście był duży zakład przemysłowy, z którego żyła okolica, to dobrze byłoby zastąpić go kolejnym fajnym dużym zakładem przemysłowym. Najlepiej, gdyby były to podobne profile, bo jest wtedy zaplecze w postaci firm remontowych, pomocniczych, szkolnictwa – mówili eksperci Paweł Gajda i Maciej Lipka z Narodowego Centrum Badań Jądrowych. – Na pewno w technologiach jądrowych, ale nie tylko, ważna jest akceptacja lokalnej społeczności.
Podczas wyjazdu poznaliśmy też scenariusze planowanych inwestycji. Oczywiście wszystko to trzeba wziąć w duży nawias, bo o wybudowaniu w Polsce elektrowni atomowej mówi się od dawna, były podejmowane różne działania i nie przyniosły rezultatu. Podjęto decyzję, że pierwszy duży atom będzie nad morzem. Padły też daty. Ten optymistyczny termin uruchomienia instalacji to 2033 rok, jednak bardziej realny – 2034-2035. Na budowę takiego bloku potrzeba około 10 lat. A co z drugą elektrownią? Jak podali eksperci uczestniczący w wyjeździe do Temelina, uruchomienie pierwszego bloku mogłoby nastąpić w 2039 roku. – To da się zrobić zdecydowanie szybciej, tylko miejsce trzeba wybrać w zasadzie już, żeby zacząć badania lokalizacyjne i środowiskowe. Można by je zacząć w obu lokalizacjach, tylko oczywiście to kosztuje – mówił Paweł Gajda. W takim scenariuszu ta druga elektrownia jądrowa mogłaby zacząć działać w 2036-2037. Czy to w ogóle realny termin? Patrząc na dotychczasowe założenia i działania, wydaje się mało prawdopodobny.
Poruszony był też temat SMR-ów, czyli małych reaktorów modułowych. Jak wiadomo, ZE PAK planuje w Koninie postawienie od 4 do 6 takich urządzeń. Każdy ma mieć moc do 300 MWe. Jak podkreślali eksperci podczas wyjazdu do Temelina, niektóre firmy proponują już reaktory o mocy 470 MWe. – SMR to jest raczej taki termin marketingowy. Często te reaktory wcale nie są takie małe, wielkość tych najważniejszych urządzeń jest zbliżona, a czasami większa. To nie są instalacje, które będą stawiane w środku osiedla czy miasta. Nie należy sobie wyobrażać, że to jest coś takiego, co łatwo przewieźć ciężarówką i będzie działać. Jest to mniejsza jednorazowo inwestycja, co jest na pewno atrakcyjne – mówili specjaliści Narodowego Centrum Badań Jądrowych. Wskazując, że SMR-y to jest cały czas technologia w fazie rozwoju. – Kiedy ten termin robił się taki modny, to tych koncepcji zgłoszono do Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej kilkadziesiąt, tylko w większości to było kilka slajdów w PowerPoint – mówił Paweł Gajda. – Nie ma jeszcze rozpoczętych budów, można by się doszukać jakichś wyjątków, ale na pewno nie tych, które byłyby komercyjnie wykorzystywane. Obiecuje się, że one zaraz będą dostępne. I czasami ktoś, kto w PowerPoint ma slajdy, mówi, że zbuduje to za 7 lat.
– Na wszystkie te bloki jest zero zamówień, nie ma ani jednej wiążącej umowy na budowę, część jest na dalszym etapie licencjonowania, czyli uzyskiwania zgody. Prędzej czy później uzyskają, ale to jeszcze nie teraz – mówił Maciej Lipka. Czy więc w Koninie jest większa szansa na SMR-y czy duży atom? Dwie przecież nie powstaną. – Ostateczne decyzje jeszcze nie zapadły. Jeśli mówimy o inwestycji w SMR-y, to ona będzie później. Można sobie wyobrazić taki scenariusz, w którym dla dużej elektrowni byłby wybrany Bełchatów, a wtedy ewentualnie trzecią lokalizacją, możliwe że SMR-ową mógłby być Konin – mówił Paweł Gajda.
Decyzje w tej sprawie będą jednak zapadać na innym szczeblu, także politycznym, jak łatwo się domyślić. Eksperci byli też pytani, czy również prywatny przedsiębiorca – w kontekście planów Zygmunta Solorza – może wybudować elektrownię atomową? – Trzeba spełnić odpowiednie wymogi dotyczące bezpieczeństwa, środowiskowe, mieć zgody i po ich spełnieniu każdy może wybudować elektrownię w Polsce. Nie ma zakazu – dodał Maciej Lipka.
– Odnosimy się pozytywnie do tych planów – komentuje Piotr Korytkowski zapowiedzi dotyczące atomu w naszym mieście. – Na pewno byłaby to inwestycja, która spowodowałaby, że nasz region – przez lata związany z energetyką – będzie dalej rozwijał się w tym kierunku, choć w oparciu o inne technologie. Trzeba zaznaczyć, że mamy ogromne doświadczenie w energetyce – dysponujemy kadrami, wśród mieszkańców mamy doświadczonych fachowców, którzy mogliby być filarem rozwoju tej branży w regionie.
