Tuż przy rynku w Kole znajduje się Muzeum Technik Ceramicznych – skarbnica lokalnej tradycji i świadectwo dawnej świetności kolskiej ceramiki. Dzięki rozmowie z dyrektorem muzeum - Tomaszem Nuszkiewiczem, mogliśmy poznać fascynującą historię, która splata się z rozwojem miasta od samych jego początków.
Będąc z Kole warto odwiedzić Muzeum Technik Ceramicznych. Mieści się ono na ulicy Kajki, nieopodal rynku. Miejsce to skrywa bogatą historię. Miasto od zawsze słynęło z ceramiki, której znaczenie dla miasta sięga niemalże jego założenia. Dyrektor muzeum – Tomasz Nuszkiewicz zwrócił uwagę na średniowieczną strukturę miasta, składającego się z kilku osad, które razem tworzyły organizm miejski. Wśród nich wyróżniało się przedmieście Zduny, nazwane tak ze względu na rzemieślników zajmujących się budową pieców i kafli. To tutaj skupiali się garncarze, co świadczy o kluczowej roli ceramiki w gospodarce miejskiej.
Przełomowym okresem dla kolskiej ceramiki był XIX wiek, kiedy to fabryki zaczęły pojawiać się jak grzyby po deszczu. Wśród pionierów był Józef Freudenreich, przedsiębiorca z Poznania, który dostrzegł potencjał rynku ceramiki w Kole. - Początkowo zamierzał produkować porcelanę, jednak ostatecznie skupił się na fajansie – tańszym i bardziej przystępnym materiale, który szybko zdobył popularność – mówił Tomasz Nuszkiewicz.
Fajans, odmienny od porcelany zarówno pod względem materiału, jak i technologii produkcji, stał się znakiem rozpoznawczym Koła. Wypalany dwukrotnie, szkliwiony, fajans wyróżniał się solidnością i estetyką. Freudenreichowi udało się stworzyć produkt, który łączył walory użytkowe z dekoracyjnymi, co przyczyniło się do jego popularności nie tylko w Polsce, ale i poza jej granicami.
Każdy etap produkcji fajansu był precyzyjnie dopracowany. Pierwszy wypał nadawał ceramice kształt, drugi zaś, po nałożeniu szkliwa, wydobywał pełnię barw i wzorów. Ciekawostką jest, że kolory po wypaleniu różniły się od tych nakładanych na biskwit – surową, nieoszlifowaną formę ceramiki. Malarki, często uczestniczące w biennale fajansu, tworzyły prawdziwe dzieła sztuki, które dzisiaj możemy podziwiać w muzeum.
Muzeum Technik Ceramicznych w Kole przechowuje bogaty dorobek kolskich garncarzy i malarek. Choć współczesna produkcja ceramiki użytkowej zanikła, tradycja jest kultywowana w formie wystaw i warsztatów. Zbiory muzeum, obejmujące różnorodne okresy i style, są udostępniane zarówno w Kole, jak i w muzeach partnerskich, takich jak Muzeum Okręgowym w Koninie oraz Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku.
Muzeum organizuje również wystawy czasowe, prezentujące prace współczesnych artystów oraz historyczne kolekcje. Dzięki temu każdy odwiedzający może zgłębić tajniki produkcji ceramiki oraz podziwiać piękno polskiego fajansu.
Chociaż tradycyjna produkcja fajansu ustąpiła miejsca ceramice sanitarno-higienicznej, Koło nadal pozostaje związane z ceramiką. Współczesne zakłady kontynuują dziedzictwo przemysłu ceramicznego, choć w nowej, bardziej użytkowej formie.
Muzeum Technik Ceramicznych zaprasza wszystkich zainteresowanych historią i pięknem ceramiki. To wyjątkowa okazja, by na własne oczy zobaczyć, jak ceramika kształtowała historię Koła i jego mieszkańców.
